Δευτέρα 10 Ιουνίου 2013

"Ο γύρος του θανάτου" του Θωμά Κοροβίνη

Ο γύρος του θανάτου




Της Ευγενίας Μυλωνά



Λίγα λόγια για το βιβλίο

Το βιβλίο «Ο γύρος του θανάτου» που κέρδισε το βραβείο μυθιστορήματος στα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας 2011 είναι ένα δυναμικό, δραματικό μυθιστόρημα που αναφέρεται στην πολυτάραχη ζωή του Αριστείδη Παγκρατίδη (1940-1968), ο οποίος συνελήφθη και εκτελέστηκε ως ο «Δράκος του Σέιχ Σου» στη Θεσσαλονίκη. Το βιβλίο αποτελεί μια άλλη ανάγνωση της υπόθεσης Παγκρατίδη, του «ανώμαλου νέου» για τον οποίο το δικαστήριο αποφάσισε την ποινή του θανάτου. «Μανούλα μου, είμαι αθώος», φώναξε όταν τον γάζωσαν οι ριπές.

Το μυθιστόρημα είναι κατευθείαν βγαλμένο από την μετεμφυλιακή Ελλάδα και τις κοινωνικοπολιτικές της μεταλλάξεις. Στο βιβλίο αυτό, ο Κοροβίνης καταπιάνεται με την πολύκροτη υπόθεση Παγκρατίδη, του «Δράκου του Σέιχ Σου», προκειμένου να ξεδιπλώσει το τοπίο μιας Ελλάδας που ακροβατούσε ανάμεσα σε λαϊκά είδωλα και καταπιεσμένες συνειδήσεις. Ο συγγραφέας παρουσιάζει σε δέκα κεφάλαια την ιστορία όπως την περιγράφουν τα ρεπορτάζ των εφημερίδων της εποχής και εννιά πρόσωπα που γνώρισαν τον Αριστείδη Παγκρατίδη. Μέσα από τις χειμαρρώδεις, αφηγήσεις τους μιλούν διαφορετικές γλώσσες ανάλογα με τα βιώματα, το χαρακτήρα και το ρόλο που διαδραματίζουν.

Ο συγγραφέας προτίμησε να προσεγγίσει τον ήρωα δια της πλαγίας οδού. Μέσω μιας σειράς άλλων φωνών πλην της δικής του. Προσφέρει έτσι στον αναγνώστη την ευκαιρία να βγάλει μόνος του τα συμπεράσματά του φωτίζοντας τις σκοτεινές πτυχές της τραγικής προσωπικότητας του νεαρού Αριστείδη.

Το βιβλίο δεν είναι καταγγελτικό. Η αξία του βιβλίου, φυσικά, δεν βρίσκεται στην ετυμηγορία των εννιά αυτών προσώπων (που τα περισσότερα είναι σίγουρα για την αθωότητά του) ούτε στη διαλεύκανση της υπόθεσης, αλλά στην περιγραφή που κάνει για τη ζωή στη Θεσσαλονίκη, ιδίως στην Τούμπα, την εποχή 1955-1960.

«Ασχολήθηκα δύο χρόνια με τη συγγραφή του μυθιστορήματος αναφέρει ο κ. Κοροβίνης σε συνέντευξή του.. Στο πεδίο της μυθοπλασίας ανήκουν τα εννέα πρόσωπα που έχω επινοήσει και μιλούν για τα δικά τους πάθη αλλά και για τον ίδιο: ένας παιδικός φίλος του, μια φιλενάδα της παραδουλεύτρας μάνας του ,ένας επαγγελματίας που παρακολουθεί τις εφηβικές του ασέλγειες στο λιμάνι, ένας δημοκρατικός χωροφύλακας που μιλάει για τους βασανισμούς του στην Ασφάλεια, ένας περιπτεράς, ρουφιάνος της Αστυνομίας, που τον καταδιώκει, ένας αστός της παραλίας που τον καταδίδει, το αφεντικό του στον «γύρο του θανάτου», μια τραβεστί και μια λαϊκή τραγουδίστρια με τις οποίες έχει ερωτική σχέση.
Τα πρόσωπα που εξομολογούνται τη ζωή τους θα μπορούσαν να είναι αληθινά, ενώ η ζωή τους διαπλέκεται με διάφορες πτυχές της ιστορίας του Παγκρατίδη. Η ιστορία του απώτερου παρελθόντος δεν με απασχολεί ως στόχος ή ανάγκη, αν εξαιρέσω τις περιπτώσεις που με υποχρέωσαν να τη μελετήσω για να στηρίξω την έρευνά μου πάνω στα δύο θέματα εθνογραφικού χαρακτήρα. Αντίθετα, είμαι παθιασμένος με την πρόσφατη ιστορία του τόπου μας καθώς και με τη ζώσα ιστορία».
Για τα δεδομένα της Ελλάδας εκείνου του καιρού, η υπόθεση Παγκρατίδη μονοπώλησε το ενδιαφέρον, γιατί τα είχε όλα – καλύτερα και από αμερικάνικο θρίλερ. Σεξ, φόβος, διαστροφή, αίμα, θάνατοι, φήμες, παραπολιτική και οργιαστικά πρωτοσέλιδα.

Στα χαμόσπιτα της Τούμπας, γειτονιά του Παγκρατίδη, αλλά και στο παγωμένο σπίτι του μετέπειτα πατρικού του στην Αγίας Σοφίας, η πείνα, η ανέχεια και το άγχος του μεροκάματου προδιαγράφουν αυτομάτως και το μέλλον αυτού του πιτσιρικά. Θα γίνει αλήτης, θα περιπλανιέται στο βούρκο της πόλης, στις κακογειτονιές και το εξίσου ύπουλο λιμάνι, όπου ανθεί το λαθρεμπόριο και το έγκλημα, η πουτανιά και τα τζιβιτζιλίκια.

Αυτές οι φωνές -που φυσικά επινοεί ο συγγραφέας- με αποσπασματικό τρόπο προσφέρουν στον αναγνώστη τις πληροφορίες για να φτιάξει ο ίδιος πλευρές του πορτραίτου του μυθιστορηματικού ήρωα. Η αποσπασματικότητα είναι ο μόνος τρόπος -μοιάζει να μας λέει ο συγγραφέας- που μπορεί κανείς να πλάσει ένα τόσο αμφιλεγόμενο, με τόσες αντιφάσεις, τόσες σκοτεινιές, τόση κόλαση και τόσο ελάχιστο παράδεισο, μυθιστορηματικό ήρωα.




Λίγα λόγια για τον συγγραφέα

Ο Θωμάς Κοροβίνης γεννήθηκε το 1953 στη Νέα Μηχανιώνα Θεσσαλονίκης. Φιλόλογος στη μέση εκπαίδευση. Από το 1988 έως το 1996 έζησε στην Κωνσταντινούπολη, υπηρετώντας στο Ζάππειο και το Κεντρικό Παρθεναγωγείο της.
Εδώ και χρόνια ερευνά πτυχές του ελληνικού και του τουρκικού λαϊκού πολιτισμού καθώς και τις σχέσεις μεταξύ τους. Συνεργάζεται με διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά.
Από το 1995 μέχρι και το 1999 εργάστηκε ως παραγωγός και επιμελητής ραδιοφωνικών εκπομπών.
Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.
Είναι επίσης συνθέτης, στιχουργός και ερμηνευτής λαϊκών τραγουδιών.
Έχει συνεργαστεί με τα συγκροτήματα "Βόσπορος","Εν χορδαίς" και "Λωξάντρα".
Το 2002 δημιούργησε, μαζί με την Τουρκάλα ερμηνεύτρια Ντιλέκ Κοτς, το συγκρότημα παραδοσιακής ελληνικής και τουρκικής μουσικής "Ανατολίτικος Σεβντάς".
Βιβλία του: "Τουρκικές παροιμίες", "Κανάλ ντ' Αμούρ", "Τα πρόσωπα της Σωτηρίας Μπέλλου", "Φαχισέ Τσίκα", "Σκανδαλιστικές και βωμολοχικές ελληνικές παροιμίες", "Κωνσταντινούπολη, λογοτεχνική ανθολογία: Τούρκοι ποιητές υμνούν την Κωνσταντινούπολη", "Ο Μάρκος στο χαρέμι", "Το χτικιό της Άνω Τούμπας", "Οι ασίκηδες", "Οι ζεϊμπέκοι της Μικράς Ασίας", "Όμορφη νύχτα", "Σμύρνη: μια πόλη στη λογοτεχνία", "Ο γύρος του θανάτου", "Το αγγελόκρουσμα",κ.α.



Το βιβλίο «Ο γύρος του θανάτου» του Θωμά Κοροβίνη θα παρουσιαστεί στις 25 Ιουνίου στη Λέσχη Ανάγνωσης «Το κίτρινο περπάτημα στα χόρτα» της Περιφερειακής Βιβλιοθήκης Κάτω Τούμπας στην οδό Πυλαίας 59 (τηλ.2310919039)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου